Excel Rehberi

Bu sayfada τok say²da resim bulunmaktad²r.

Bu tabloda bulunan vergi dilimlerindeki de≡erler ve vergi kesinti oranlar² bu y²l uygulanan de≡erlerdir, de≡i■ik uygulamalar haz²rlanmak istenirse bu de≡erler de≡i■tirilebilir.

Gelir Vergisi Hesaplama isimli sayfa ⁿzerindeki B3:E10 alan²nda bulunan C sⁿtunundaki de≡erler s÷zkonusu vergi dilimlerinin alt s²n²r de≡erleridir. C ve D sⁿtunlar²nda verilen de≡erler kullan²c² taraf²ndan sabit olarak girilmesi gereken de≡erlerdir. C5:D10 alan²nda bulunan bu de≡erlere g÷re E5:E10 alan²ndaki de≡erler hesaplanmaktad²r.

Farkl² Vergi Dilimleri
E5:E10 alan²nda, ilgili vergi dilimi iτin sabit gelir vergisi kesinti miktar² hesaplanmaktad²r. Vergi matrah²n²z 300 milyon TL ise vergi kesinti miktar²n²z E6 hⁿcresindeki 75 milyon TL olacakt²r.

Vergi matrah² 250 milyon TL oldu≡unda, bu de≡er 300 milyon TL'den kⁿτⁿk oldu≡u iτin E6 hⁿcresinde haz²r hesaplanm²■ olan de≡er, vergi kesintisi olarak bulunmayacakt²r. 250 milyon tablodaki hiτbir vergi diliminin alt limitine e■it olmad²≡² iτin E5:E10 alan²nda haz²rda hesaplanm²■ olan hiτbir vergi kesinti miktar² do≡ru de≡er olmayacakt²r. Bu durumda 300 milyon TL'den kⁿτⁿk olan 250 milyon TL de≡erindeki vergi matrah² iτin vergi kesinti miktar², s÷zkonusu tablo d²■²nda ayr² bir formⁿl (250 milyon * 0,25 ) yard²m²yla 62,5 milyon TL olarak hesaplanacakt²r.

Benzer ■ekilde vergi matrah² 350 milyon TL oldu≡unda vergi matrah² (300.000.001-600.000.000) vergi dilimine girmektedir. VLOOKUP fonksiyonu yard²m²yla, 350 milyonun 300 milyonu iτin vergi kesinti miktar² tablodan (300 milyon * 0,25) 75 milyon TL (E6) olarak bulunur. Kalan 50 milyon iτin (300.000.001-600.000.000) vergi diliminin, vergi kesinti oran² uygulan²r ve (50 milyon * 0,30) 15 milyon TL vergi hesaplan²r. 350 milyon TL iτin s÷z konusu vergi dilimlerine ve vergi kesinti oranlar²na g÷re vergi miktar² 90 milyon TL olarak hesaplan²r.

Vergi matrah² 1500 milyon TL (1.5 milyar TL) olursa (1200.000.001-2400.000.000) vergi dilimine girilir. 1500 milyonun , 1200 milyonu iτin ÷denecek vergi miktar² tablodan VLOOKUP fonksiyonu yard²m²yla 375 milyon TL (E8) olarak bulunur. Kalan 300 milyon (1500-1200) iτin vergi kesintisi(300 milyon *0,40) 120 milyon TL olarak hesaplan²r. 1500 milyon TL iτin vergi kesintisi 495 milyon TL olarak hesaplan²r.

Vergi matrah² 6800 milyon TL olursa (4800.000.001-9600.000.000) vergi dilimine girilir. 6800 milyonun , 4800 milyonu iτin ÷denecek vergi miktar² tablodan VLOOKUP fonksiyonu yard²m²yla 1935 milyon TL (E10) olarak bulunur.

Kalan 2000 milyon (6800-4800) iτin vergi kesintisi (2000 milyon *0,50) 1000 milyon TL olarak hesaplan²r. Sonuτta s÷zkonusu τal²■ma sayfas²nda C12 hⁿcresine girilen 6800 milyon TL iτin C13 hⁿcresinde vergi kesintisi 2935 milyon TL olarak hesaplan²r. C13 hⁿcresinde, VLOOKUP fonksiyonunun kullan²ld²≡² formⁿl ile vergi kesinti miktar² hesaplanmaktad²r. ╓denecek vergi miktar²n²n hesaplan²d²≡² C13 hⁿcresine,

=VLOOKUP(C12;C5:E10;3)+(C12-VLOOKUP(C12;C5:E10;1))
*VLOOKUP(C12;C5:E10;2)

VLOOKUP Fonksiyonunun ╓zellikleri
EXCEL'DE VLOOKUP fonksiyonu, verilen bir de≡erin, belirlenen alan iτindeki ilk sⁿtun iτinde aranmas²n² ve ilk sⁿtun iτinde bulunan s÷zkonusu de≡erin bulundu≡u sat²r boyunca, sⁿtun s²ra numaras² verilen sⁿtun ⁿzerindeki de≡erin bulunmas²n² sa≡lamaktad²r.

VLOOKUP fonksiyonu, =VLOOKUP(Tan²mlanan De≡er;Alan;Sⁿtun S²ra Numaras²) ■eklinde kullan²lmal²d²r. Burada argⁿmanlar² ay²r²c² karekter ; (noktal² virgⁿl) olarak tan²mlanm²■t²r.

=VLOOKUP(C12;C5:E10;3) fonksiyonu ile C12 hⁿcresinde verilen vergi matrah² de≡eri, C5:E10 alan²ndaki ilk sⁿtun olan C sⁿtunu boyunca aranmaktad²r.

C5:C10 alan²ndaki ilk sⁿtun (C sⁿtunu) ⁿzerinde, C12 de≡erine e■it veya en yak²n olan de≡erin bulundu≡u sat²r ile, sⁿtun s²ra numaras² 3 olan E sⁿtununun kesi■ti≡i hⁿcrede bulunan de≡er elde edilmektedir.

=VLOOKUP(C12;C5:E10;3) fonksiyonunu, C12 hⁿcresinde 350 milyon de≡erinin bulundu≡unu dⁿ■ⁿnerek yorumlayal²m. C5:E10 alan²nda 350 milyona en yak²n de≡er C6 hⁿcresinde 300 milyon de≡eri olarak g÷rⁿlmektedir. Buna g÷re C5:E10 alan²nda 350 milyona en yak²n de≡er 6. Sat²r da bulunmaktad²r. C5:E10 alan²nda 3 nolu sⁿtun E sⁿtunu olmaktad²r. ╟al²■ma sayfas²nda, C5:E10 alan²nda 6. sat²r ile E sⁿtunun kesi■ti≡i hⁿcre, E6 hⁿcresine denk gelmektedir. C12 hⁿcresindeki 350 milyon iτin =VLOOKUP(C12;C5:E10;3) fonksiyonu ile 75 milyon de≡eri bulunmaktad²r. 75 milyon TL, 350 milyonun 300 milyonu iτin ÷denmesi gereken vergi kesinti miktar²d²r.

C12 hⁿcresinde bulundu≡u farz edilen 350 milyonun kalan 50 milyonunun vergilendirilmesi iτin C13 hⁿcresindeki formⁿlⁿn ikinci k²sm² devreye girmektedir.

(C12-VLOOKUP(C12;C5:E10;1))*VLOOKUP(C12;C5:E10;2) formⁿlⁿ ile kalan 50 milyonun vergisi hesaplanmaktad²r.

VLOOKUP(C12;C5:E10;1) fonksiyonu ile C5:E10 alan²nda sⁿtun numaras² 1 olan C sⁿtunu ⁿzerinde C12'deki 350 milyona en yak²n de≡er olan 300 milyon (C6) bulunmaktad²r.

(C12-VLOOKUP(C12;C5:E10;1)) formⁿlⁿ ile C12'deki 350 milyondan 300 milyon τ²kar²lmaktad²r.

Buradan vergilendirilmesi gereken 50 milyon de≡eri hesaplanmaktad²r.

VLOOKUP(C12;C5:E10;2) fonksiyonu ile C5:E10 alan²nda 2 nolu sⁿtun olan D sⁿtunu ile C5:E10 alan²n²n ilk sⁿtununda C12'deki 350 milyona en yak²n de≡erin bulundu≡u 6.Sat²r (C6) ⁿzerinde kesi■ti≡i hⁿcre olan D6 hⁿcresindeki 0,30 de≡eri bulunmaktad²r.

Vergilendirilmesi gereken kalan 50 milyon iτin vergi kesintisi (C12-VLOOKUP(C12;C5:E10;1))*VLOOKUP(C12;C5:E10;2) formⁿlⁿ ile 15 milyon olarak hesaplan²r.

C12 hⁿcresine girilen 350 milyon iτin vergi kesintisi C13 hⁿcresinde, =VLOOKUP(C12;C5:E10;3)+(C12-VLOOKUP(C12;C5:E10;1)) *VLOOKUP(C12;C5:E10;2) formⁿlⁿ ile 90 milyon TL olarak hesaplanmaktad²r.

Vergi kesintisinin hesaplanmas²nda VLOOKUP fonksiyonunun nas²l kullan²ld²≡² biraz ayr²nt²l² anlatmaya τal²■t²m. Vergi kesintisini hesaplamak iτin bu fonksiyonun formⁿl iτinde dⁿzenlenmesi karma■²k gelebilir. ▌■inizi kolayla■t²rmak iτin yapman²z gereken, τal²■ma sayfas²n²n istedi≡iniz alan²na vergi limitlerini ve kesinti oranlar²n² C5:E10 alan²nda g÷rⁿldⁿ≡ⁿ ■ekilde dⁿzenlemek, vergi kesintisinin hesaplanaca≡² hⁿcreye C13'deki formⁿlⁿ biraz dikkatlice yazmak olmal²d²r. Sonraki a■amada yazaca≡²n²z vergi matrah² ⁿzerinden vergi kesinti miktar²n² Excel program² sizin iτin hesaplayacakt²r.

VERG▌ MATRAHINI HESAPLAMA
YAZININ birinci k²sm²nda, VLOOKUP fonksiyonunu kullanarak vergi matrah²na g÷re ÷denecek vergi miktar²n²n nas²l hesapland²≡²n² anlatt²m. ▐imdi tersden hareket ederek vergi kesintisi miktar²n² belirleyerek vergi matrah²n²n bulunmas²n² anlataca≡²m. Vergi kesintisinin istenen bir de≡ere e■itlenip, bu de≡ere g÷re vergi matrah²n²n bulunmas² i■lemi, Excel'in Hedef Arama (Goal Seek) ÷zelli≡i sayesinde yap²lmaktad²r.

Excel'in Goal Seek komutu ile τal²■ma sayfas²ndaki herhangi bir hⁿcrenin istenen hedef de≡ere ula■mas² durumunda, bu hⁿcreye ba≡²ml² hⁿcrelerdeki de≡erlerin de≡i■imleri izlenebilmektedir. Goal Seek komutu ile i■lemler tersine τevrilerek belirlenen hⁿcrede hedeflenen sonuτlar²n bulunmas² sa≡lanmaktad²r. Bu soyut aτ²klamalardan sonra Excel'de vergi uygulamas² iτin k²saca hedeflenen vergi de≡erinin hesaplat²lmas² Tools menⁿsⁿnden Goal Seek komutu seτilerek yap²lmaktad²r.

Tools *Goal Seek komutlar²n seτilmesi ile ekrana Goal Seek isimdeki diyalog penceresi gelmektedir. Hedef de≡ere e■itlenecek olan hⁿcre, vergi kesintisinin formⁿlle hesaplat²ld²≡² C13 hⁿcresidir. ╓denecek vergi miktar²n²n 1 milyar TL'ye e■it olmas² istenmektedir. Buna g÷re C13 hⁿcresi iτin belirlenen hedef de≡er 1 milyar TL olacakt²r. C13 hⁿcresinin hedef de≡ere ula■mas² durumda C12 hⁿcresindeki vergi matrah²n de≡eri ara■t²r²lmakd²r. Goal Seek isimli diyalog penceresinde Set Cell isimli metin kutusuna C13 adresi, To Value metin kutusuna 1000000000 de≡eri ve By Changing Cell metin kutusuna C12 adresleri girilmeli ve OK fare ile t²klanmal²d²r. Bundan sonra ekrana hedef hⁿcrenin (C13) de≡erinin 1 milyar e■itlenerek ba≡l² hⁿcredeki (C12) hesaplamalar²n yap²ld²≡²n² ifade eden Goal Seek Status isimli diyalog penceresi gelir. Buradan OK fare ile t²klanarak τal²■ma sayfas²na geτi■ yap²l²r.

Hedef hⁿcre C13, Goal Seek komutu yard²m²yla 1 milyar de≡erine e■itlendi≡inde ba≡l² hⁿcre olarak belirtilen C12 hⁿcresi 2.722.222.222 TL de≡eri bulunur. 1 milyar vergi ÷demek iτin 2.722.222.222 TL vergi matrah² olarak tahakkuk etmelidir.

Burada dikkat edilirse, de≡i■tirilen bir hedef hⁿcre de≡erine g÷re , bir ba≡l² hⁿcre de≡erindeki de≡i■me incelenmektedir. Birden fazla hedef hⁿcre mevcut olursa dolay²s² ile hedef hⁿcreler iτin belirlenen hedef de≡erlerin birden fazla ba≡l² hⁿcre ⁿzerindeki etkileri izlenmek isteniyorsa Excel'in Scenarios komutu kullan²lmal²d²r.

GEL▌R VERG▌S▌ ▌╟▌N SENARYO Y╓NET▌M▌
EXCEL'DE Tools menⁿsⁿndeki Scenarios komutu ile birden fazla hⁿcrenin de≡erinin de≡i■tirilmesi ile bu hⁿcrelere ba≡l² hⁿcrelerdeki de≡erlerin de≡i■imi yarat²lan senaryolar yard²m²yla incelenebilmektedir. Bu k²s²mda, bir gelir tablosunda, birden fazla kalemin de≡erinin de≡i■tirilmesinin ╓denecek Vergi Miktar² kaleminde yarataca≡² de≡i■ikleri izleyebilece≡imiz senaryolar ⁿretilecektir.

Gelir tablosu ⁿzerinde s÷z edilen senaryo τal²■mas²n² yapabilmek iτin A1:D24 alan²nda FUL A.▐.'ye ait ÷zet bir gelir tablosu haz²rlanm²■t²r. Gelir Tablosu isimli τal²■ma sayfas² ⁿzerinde s÷zkonusu gelir tablosunun kalemlerine ait de≡erler D sⁿtunu boyunca, D2:D24 alan²nda bulunmaktad²r. Gelir tablosu ait hesaplamalar D2:D24 alan²nda g÷rⁿntⁿlen formⁿller ile yap²lm²■t²r. Bu uygulamada verilen gelir tablosu semboliktir. Burada anlat²≡²m gelir tablosu iτin senorya uygulamas² daha detayl² ve gerτek gelir tablolar² iτin kullan²labilir.

Ekrandaki τal²■ma sayfas²nda A1:D24 alan²nda g÷rⁿnen gelir tablosundaki de≡erler, 106 de≡eri ile k²salt²lm²■t²r. Ayr²ca buradaki gelir tablosunda g÷rⁿnen D╓NEM KARI kalemi vergi matrah² olarak al²nm²■t²r. Bu nedenle, buradaki uygulamada, bu gelir tablosunun bulundu≡u τal²■ma sayfas²n²n, vergi kesintisinin hesapland²≡² τal²■ma sayfas² ile ili■kilendirilmesi gereklidir.

Gelir tablosunda bulunan de≡erler ile vergi kesintisinin hesapland²≡² τal²■ma sayfas²ndaki de≡erlerini birbiri ile uyumlu hale getirmek gerekmektedir. Bu nedenle vergi kesintisinin hesapland²≡² τal²■ma sayfas²ndaki de≡erler 106 ile k²salt²lmal²d²r. De≡erlerin 106 ile k²salt²ld²≡² ve Gelir Tablosu τal²■ma sayfas² ile ili■kilendirilmi■ vergi kesintisinin hesapland²≡² vergi isimli τal²■ma sayfas², gelir tab isimli τal²■ma kitab²nda yeniden dⁿzenlenmi■tir. Gelir tab τal²■ma kitab²nda, vergi τal²■ma sayfas²ndaki C12 hⁿcresindeki vergi matrah² de≡eri, Gelir Tablosu τal²■ma sayfas²ndaki D22 hⁿcresinden buraya aktar²lmaktad²r. Bu nedenle GelirTablosu'ndaki D22 hⁿcresi ile ba≡lant² kurulabilmesi iτin vergi τal²■ma sayfas²ndaki C12 hⁿcresine =' Gelir Tablosu'!D22 formⁿlⁿ yaz²lmal²d²r.

Gelir tab τal²■ma kitab²nda Gelir Tablosu τal²■ma sayfas²ndaki D23 hⁿcresindeki vergi kesintisi de≡eri, vergi τal²■ma sayfas²nda hesaplan²p buraya aktar²lmaktad²r. Bu nedenle D23 hⁿcresine ='vergi'!C13 formⁿlⁿ yaz²lmal²d²r.

Uzun uzun anlat²ld²≡² ■ekliyle, gelir tablosunda vergi kesintisini hesaplatabilmek iτin iki τal²■ma sayfas²n²n birbiri ile ili■kilendirildi≡i FUL A.▐.'ye ait ÷zet bir gelir tablosuna kavu■uldu. ▐imdi s²ra bu gelir tablosu ⁿzerinde senaryo y÷netimine geldi.

Senaryo y÷netimi, muhasebede τok τe■itli tablolar iτin yap²labilmektedir. Muhasebedeki olas² mⁿmkⁿn senaryo y÷netimi uygulamalar²n² ve Excel'de senaryo y÷netimine ait bir k²s²m ÷zellikleri bir sonraki yaz²ma b²rak²yorum.

Zaman²n k²s²tl² olmas² nedeniyle gelir tablosu uygulamas²na ili■kin sadece bir adet senaryo ⁿretilmi■tir.

Gelir Tablosu Uygulamas² ▌τin ╓rnek Senaryo
SENARYO 1 : Gelir tablosundaki, K²sa Vadeli Borτlanma Gideri 0,10 oran²nda artarsa ve Yurtd²■² Sat²■lar 0,40 oran²nda azal²rsa vergi kesintisinin de≡eri ne olacakt²r.

Senaryo 1'de dikkat edilirse de≡i■en iki de≡erin, gelir tablosundaki vergi kesintisi de≡eri ⁿzerindeki etkisi incelenmektedir. Benzer ■ekilde gelir tablosunda de≡i■en ikiden fazla de≡erin, birden fazla de≡er ⁿzerindeki, etkisi ⁿretilecek senaryolar ⁿzerinde incelenebilmektedir. Gelir tablosuna, Senaryo 1'i uygulamak iτin Excel'deTools menⁿsⁿnden, Scenario komutu seτilmelidir. Ekrana gelen Scenario Manager isimli diyalog penceresinde Add fare ile t²klanmal²d²r.

Bunun ard²ndan ekrana gelen ' Add Scenario' isimli diyalog penceresinde Scenario Name metin kutusuna Senaryo1 yaz²lmal²d²r. ' By Changing Cell' metin kutusuna, gelir tablosunda de≡i■tirilmek istenen de≡erlerin, Yurtd²■² Sat²■lar ve K²sa Vadeli Borτlanma Giderinin hⁿcre adresleri D4,D20 olarak yaz²lmal² ve OK fare ile t²klanmal²d²r.

Senaryo1 gere≡ince de≡i■tirilmek istenen D4 ve D20 hⁿcrelerinin olmas² istenen de≡erleri ya sabit olarak yada formⁿl yard²m²yla Scenario Values isimli diyalog penceresindeki uygun yerlere yaz²lmal² ve OK fare ile t²klanmal²d²r.

Scenario Values diyalog penceresinde D4 ve D20 hⁿcreleri iτin yaz²lan formⁿller ile bulunan sonuτlara g÷re gelir tablosunda bulunan de≡erler de≡i■tirilecektir.

Bundan sonra ekranda Senaryo Manager isimli diyalog penceresi g÷rⁿnⁿr. Senaryo1'de de≡erlere ili■kin yap²lan tan²mlamalar²n, gelir tablosu ⁿzerindeki etkisini g÷rebilmek iτin Scenarios k²sm²ndaki Senaryo1 yaz²s² fare ile t²klanmal² , ard²ndan Show dⁿ≡mesi fare ile t²klanmal²d²r. Bu a■amalardan sonra Senaryo1 gelir tablosuna uygulanacakt²r. Bunun ard²ndan Close dⁿ≡mesine t²klanarak Scenario Manager kapat²lmal²d²r.

Senaryo1 gelir tablosuna uygulanmadan ÷nce gelir tablosunun ilk hali saklanmal²d²r. Senaryo Manager penceresindeki Show t²kland²ktan sonra Senaryo1 gere≡ince gelir tablosundaki Yurtd²■² Sat²■lar 0,40 azalacak ve K²sa Vadeli Borτlanma Gideri 0,10 artacakt²r. Bu de≡erlere ba≡l² olarak gelir tablosundaki de≡erler de≡i■ecektir. Buna g÷re Yurtd²■² Sat²■lar 120*106 TL'den 72*106 TL'ye gerileyecek ve K²sa Vadeli Borτlanma Gideri 300*106 TL'den , 330*106 TL'ye artacakt²r. Ayn² gelir tablosundaki vergi kesintisini ifade eden VERG▌ VE Y▄K▄ML▄L▄KLER kaleminin de≡eri 30,753*106 TL olacakt²r. Senaryo1, gelir tablosundaki Yurtd²■² Sat²■lar (D4) ve K²sa Vadeli Borτlanma Giderlerindeki (D20) de≡i■imlerin , Vergi kesintisi (D23) ⁿzerindeki etkisini izleyebilmek iτin ⁿretilmi■tir. O halde gelir tablosunun genelindeki de≡i■imleri g÷rmek yerine sadece D4 ve D20 deki de≡i■imlerin D23 ⁿzerindeki etkisini g÷rebilmek iτin ÷zet bir senaryo tablosu dⁿzenlemek mⁿmkⁿn olmaktad²r. Bu nedenle Scenario Summary isimli diyalog penceresinde Scenario Summary seτene≡inin onay yuvarla≡² fare ile t²klanmal² ve Result Cells metin kutusuna D23 yaz²lmal²d²r.

Scenario Summary isimli diyalog penceresinde gerekli dⁿzenlemeler yap²ld²ktan sonra gelir tablosunun bulundu≡u gelir tab isimli τal²■ma kitab²nda Scenario Summary isimli bir τal²■ma sayfas² olu■turulur. Bu τal²■ma sayfas²nda Scenario Summary tablosu g÷rⁿntⁿlenir. Scenario Summary tablosunda Senaryo1'e konu olan gelir tablosu kalemlerinin de≡erleri verilmektedir.

K²saca bu ÷zet tabloda de≡i■en D4 ve D20 hⁿcrelerinin de≡erleri ile bu de≡i■imden etkilenen D23 hⁿcresinin de≡eri g÷rⁿntⁿlenir. Yine belirtmeliyim, senaryo τal²■malar²nda birden fazla senaryo ⁿretmek ve g÷rⁿntⁿlemek mⁿmkⁿndⁿr.

Not: Tⁿrkτe EXCEL kullananlar VLOOKUP komutu yerine D▄▐EYARA komutunu kullanacaklard²r.

Excel'de Hisse Senedi Analizi

ExcelÆde Hisse Senedi Portf÷yⁿ Y÷netimi